Het kabinet geeft aan dat het vertrouwen van de samenleving in de democratische rechtsorde is afgenomen door onder andere de toeslagenaffaire. Het kabinet wil dit vertrouwen tussen de burgers en de overheid herstellen. Zij streven daarom naar een overheid die transparant, toegankelijk en begrijpelijk is. Daarbij willen zij werken aan een versterking van de democratische instituties, waardoor:
- het onafhankelijk toezicht en de democratische controle op de uitvoerende macht sterker zal worden;
- de toegang tot het recht zal verbeteren; en
- de invloed van de burgers op het beleid groter zal worden.
Deze doelen wil het kabinet onder andere bereiken door de volgende wijzigingen.
Het kabinet zal wetten op eenvoud, menselijke maat en uitvoering gaan beoordelen. Waar nodig zal het kabinet deze dan verbeteren. Het kabinet wil voorkomen dat mensen die niet bedoeld een fout maken gelijk als fraudeur worden gezien. Er moet daarom ruimte zijn om af te kunnen wijken van de uitvoering als de gevolgen voor mensen niet redelijk zouden zijn. Professionals zullen hiervoor meer beslisruimte krijgen in de uitvoering als dat mogelijk is. Daarvoor zal een hardheidsclausule worden opgenomen in de wet.
Het kabinet geeft aan dat er meer aandacht zal komen voor:
- uitvoeringstoetsen door instanties zelf;
- beter inzicht in mogelijkheden van systemen en ICT;
- het toetsen van wetsvoorstellen van de Tweede Kamer op uitvoerbaarheid;
- een doenvermogentoets; en
- een mogelijke generatietoets.
Door meer aandacht te geven aan deze punten zal ook beter worden voldaan aan het rapport van de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties.
Het kabinet geeft aan dat bij grote wetsvoorstellen eerst een hoofdlijnenbrief nodig is. Met een invoeringstoets zullen de effecten van wetgeving op de uitvoering na 1 jaar worden geëvalueerd via een invoeringstoets.
Het kabinet wil de toegang tot het recht voor burgers en mkb’s vergroten. Dit willen zij bereiken door de griffierechten te verlagen met 25% en de sociale advocatuur te verbeteren. Het kabinet geeft hierbij wel aan een grote maatschappelijke bijdrage te verwachten van de advocatuur. Verder geven zij aan verder te gaan met de Stelselherziening rechtsbijstand.
Het kabinet geeft aan dat er een laagdrempelige en onafhankelijke fiscale rechtshulp zal komen. Hiervoor zal de Amerikaanse ‘Taxpayers Advocate Service’ als voorbeeld worden genomen. Het kabinet reserveert hiervoor structureel € 14 miljoen.
Het kabinet wil kijken welke vorm van een constitutionele toetsing voor het Nederlandse rechtssysteem wenselijk is. Hiervoor wil het kabinet een constitutionele toetsing die aansluit bij het advies van de staatscommissie Parlementair Stelsel.
Het kabinet wil zich meer gaan inzetten voor maatschappelijk effectieve rechtspraak (MER) en herstelrecht. Zij willen meer laagdrempelige alternatieve geschilbeslechting mogelijk maken. Hiervoor zullen zij buurtrechtspraak en mediation als voorbeeld nemen. Verder geeft het kabinet aan het aantal procedures te willen beperken dat de overheid tegen burgers voert. Daarnaast wil het kabinet dat meer rechterlijke uitspraken openbaar worden gemaakt.
Het kabinet wil de eisen voor een beschermingsbewindvoerder strenger maken. Ook wil het kabinet dat een schuld niet te hoog wordt door extra kosten. Het kabinet wil een maximum bedrag voor verhogingen, rente- en incassokosten. De overheid wil een beter incassosysteem dat problematische schulden duurzaam oplost en meer aandacht heeft voor de mensen zelf. Schuldeisers mogen vorderingen niet meer doorverkopen om hiermee zelf geld te verdienen.
Klik hier voor meer informatie over de hoogte van de incassokosten die een incassokantoor in rekening mag brengen.
Het kabinet wil een aantal grote wijzingen in de arbeidsmarkt doorvoeren. Op deze manier proberen zij de bestaanszekerheid van lage inkomens en middeninkomens te verbeteren en de kosten te verlagen. Hierdoor blijft werken, werkgeverschap en ondernemerschap aantrekkelijk. Daarnaast maken de wijzigingen het mogelijk dat personeelstekorten in belangrijke werkgebieden opgevangen kunnen worden.
Het kabinet wil meer gelijkheid tussen werkenden in vaste dienst en flexwerkers. Te veel mensen in Nederland zijn namelijk afhankelijk van tijdelijke contracten. Dit zorgt voor onzekerheid. Het kabinet wil daarom betere regels voor oproepcontracten, uitzendcontracten en tijdelijke arbeidscontracten. Het kabinet zal in overleg met de sociale partners een deeltijd-WW uitwerken, zonder extra kosten voor het kabinet. Hierbij zullen zij rekening houden met de uitvoerbaarheid en de betaalbaarheid.
Het kabinet wil een minimumloon invoeren bij een 36-urige werkweek. Ook verhogen zij het minimumloon in stappen met 7,5%. De koppeling met de uitkeringen zal blijven om zo het bestaansminimum te verbeteren. Ook wil het kabinet ouderen helpen door een hogere ouderenkorting.
Het kabinet wil zelfstandigen ondersteunen en ondernemerschap aanmoedigen. De verdere ontwikkeling van een webmodule zal ervoor zorgen dat zzp’ers vooraf meer zekerheid krijgen over het soort arbeidsrelatie. Het kabinet wil een betere publiekrechtelijke handhaving om ondernemers die eigenlijk in loondienst zijn tegen te gaan. Ook komt er een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zelfstandigen. Deze verzekering wil het kabinet zo vormgegeven dat de verzekering niet eerlijke concurrentie en te grote inkomensrisico’s voor personen voorkomt. Op deze manier houdt het kabinet rekening met de randvoorwaarden uit het pensioenakkoord. Vanaf 2023 brengt het kabinet de zelfstandigenaftrek met stappen van € 650,- terug tot € 1.200,- in 2030. Om de gevolgen hiervan kleiner te maken verhoogt het kabinet de arbeidskorting voor zelfstandigen tijdens de kabinetsperiode.
Het kabinet wil de volgende jaren samen met sociale partners, gemeenten en het UWV meer mensen naar werk begeleiden. Ook wil het kabinet het aantal beschutte werkplekken uitbreiden.
Beschutte werkplekken zijn werkplekken die bedoeld zijn voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking.
Het kabinet wil de arbeidsmarktinfrastructuur uitbreiden om zo de overgang van werk-naar-werk en van uitkering-naar-werk aan te moedigen. Dit willen zij bereiken door de overstap naar tekortberoepen te ondersteunen. De ervaringen die het kabinet heeft met de regionale mobiliteitsteams in de coronacrisis zullen hier ook een rol bij spelen.
Het kabinet wil vaste scholing verbeteren door leerrechten. Het kabinet zal in overleg met sociale partners de beëindiging van de arbeidsovereenkomst via een van-werk-naar-werk-route uit het MLT-advies verder uitwerken.
Leerrechten zijn bonnen voor het betalen van de studiekosten van hoger onderwijs.
Een MLT-advies is een advies voor het sociaal economisch beleid voor de komende kabinetsperiode. Dit geeft richting en vorm aan het kabinetsbeleid.
Het kabinet neemt maatregelen om de arbeidsparticipatie en de positie van arbeidsongeschikten te verbeteren. Ook zal het kabinet in overleg met de sociale partners onderzoeken hoe zij ‘hardheden’ in de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) kunnen aanpassen. Hierbij zullen zij rekening houden met de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en uitlegbaarheid.
Het kabinet wil de loondoorbetaling bij ziekte verbeteren. Daarom zal de re-integratie zich in het tweede jaar richten op het tweede spoor. Hierbij zal het kabinet de instroom in de WIA zoveel mogelijk kleiner maken. Dit is in lijn met het SER-advies.
De SER is een adviesorgaan waarin ondernemers, werknemers en onafhankelijke deskundigen samenwerken. De SER adviseert de regering en het parlement over het sociaal economische beleid.
Het kabinet schaft het lage-inkomensvoordeel (LIV) af vanaf 1 januari 2025. Het kabinet heeft verder besloten om geen loonkostenvoordeel (LKV) voor jongeren in te voeren.
Het kabinet wil de groei en vernieuwing van het mkb versterken en het ondernemerschap stimuleren. Dit wil het kabinet bereiken op de volgende manieren:
- Zorgen voor een meetbare aanpak van regeldruk. Dit zal dan worden gedaan door met de mkb-toets bij wetgeving te toetsen of de regels ook echt uitvoerbaar zijn voor de mkb-ondernemer.
- Makkelijker maken om mensen in dienst te nemen en te houden.
- Het wegnemen van niet nodige beperkingen bij financiering.
- Het verkleinen van de financieringskloof. Dit is het verschil tussen de vraag van ondernemers naar financiering en het aanbod van financiering door geldverstrekkers.
- Het bieden van ondersteuning bij digitalisering en verduurzaming.
- Het verbeteren van de positie van ondernemers in het faillissementsrecht.
- Meer strategisch omgaan met overheidsaanbestedingen.
Het kabinet wil met een duidelijke strategie het bedrijfsleven versterken en het vestigingsklimaat stimuleren. Ook wil het kabinet zorgen voor een maakindustrie die vooroploopt.
Het kabinet wil dit bereiken door te zorgen voor goed opgeleid personeel en te zorgen dat er meer technisch en praktisch opgeleide werknemers zullen komen. Het kabinet zal daarom een aantal dingen moeten bieden om dit waar te kunnen maken, namelijk:
- een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat;
- een gelijk speelveld; en
- bescherming tegen oneerlijke concurrentie van buiten Europa.
In ruil hiervoor vraagt het kabinet aan de ondernemers om een eerlijke bijdrage en om rekening te houden met de mensen en hun leefomgeving.
Het kabinet wil zich daarnaast inzetten op een strategische onafhankelijkheid door cruciale halfproducten en producten meer in Europa te gaan produceren. Verder wil het kabinet meer strategische onafhankelijkheid bereiken door vitale processen te beschermen en door niet gewenste zeggenschap in vitale bedrijven te vermijden.
Het kabinet wil een kenniseconomie mogelijk maken die voldoet aan de Lissabondoelstelling. Het kabinet wil dit bereiken door de basis te versterken van de kennisinstellingen en de vernieuwende ecosystemen. Het kabinet wil de samenwerking tussen die kennisinstellingen en de vernieuwende ecosystemen internationaal en regionaal aanmoedigen. Hiervoor zal het kabinet nieuwe vernieuwende ondernemingen ondersteunen. Het kabinet richt zich bij dit beleid vooral op drie grote overgangen:
- klimaat en energie;
- digitalisering en sleuteltechnologieën; en
- de circulaire economie.
Het kabinet geeft aan met de Regio Deals door te gaan. Het kabinet wil de publiek-private samenwerking sterker maken om zo de economische kansen in de regio’s beter te gebruiken. Het kabinet houdt in de wet- en regelgeving rekening met de eigen positie van de grensregio’s.
Een Regio Deal is een samenwerking tussen het Rijk en een regio met als doel de kracht van de regio te versterken.
Het kabinet maakt de Maatschappelijke B.V. beschikbaar met als doel maatschappelijk ondernemerschap beter mogelijk te maken. Hierdoor kan een gelijk speelveld beter worden behouden. Ook komt het kabinet met duidelijke voorwaarden voor maatschappelijk ondernemen. Verder maakt het kabinet het voor duurzame projecten mogelijk om een uitzondering te maken op de Mededingingswet.
In het regeerakkoord geeft het kabinet de volgende belangrijke punten aan over het buitenlandse handelsbeleid:
- Het kabinet wil onze handelsmiddelen verder gaan verduurzamen, zodat deze voldoen aan de akkoorden van Parijs en Glasgow.
- Nederland zal de Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen wetgeving (IMVO) verbeteren in de EU. Ook zal Nederland nationale IMVO-wetgeving invoeren. Het kabinet houdt hierbij rekening met een gelijk speelveld met de landen om Nederland heen en het invoeren van mogelijk EU-regelgeving.
- Het kabinet wil arbitrage via het nieuwe geschillenbeslechtingshof of nationale instituties inrichten voor zover dat mogelijk is. Ook wil het kabinet aanvullende mechanismen duidelijk maken.
Het kabinet wil mengformules in winkelgebieden blijven toestaan. Daarbij willen zij blurring op een goede manier reguleren in de winkelgebieden. Het kabinet wil in ieder geval streng toezien op alcoholmisbruik bij deze mengformules.
Blurring betekent dat de grenzen vervagen tussen bepaalde ketens. Bijvoorbeeld tussen Food en Non-food. Denk hierbij aan een restaurant dat ook meubels verkoopt.
Het kabinet wil het voortzetten van familiebedrijven gaan ondersteunen. Dit wil het kabinet doen door bedrijfsopvolging eenvoudiger en eerlijker te maken. Daarbij wil het kabinet misbruik van deze regeling wel tegengaan.
Er zijn maatregelen op de arbeidsmarkt nodig om een beter evenwicht te krijgen in de fiscale behandeling van zzp’ers en werknemers in loondienst. Daarom wordt de zelfstandigenaftrek vanaf 2023 in stappen van € 650,- verder verlaagd tot € 1200,- in 2030. Voor de laatste 2 jaar gelden stappen van € 605,-. Zzp’ers zullen tijdens deze kabinetsperiode door verhoging van de arbeidskorting meer dan voldoende gecompenseerd worden.
Het kabinet geeft aan dat de CFC-maatregel en de OESP Pillar II zullen worden ingevoerd als maatregelen voor de vennootschapsbelasting. Het is nog niet zeker wat deze maatregelen zullen opleveren. Leiden deze maatregelen niet tot de gewenste besparing? Dan kijkt het kabinet naar:
- een andere grondslagverbreding;
- het lage Vpb-tarief; en
- de schijflengte in de Vpb.
Het kabinet houdt dan rekening met het vestigingsklimaat en de positie van het mkb.
Het kabinet wil de Embryowet op bepaalde onderdelen aanpassen. De reden hiervoor is de derde beoordeling van de Embryowet. Eén van de aanpassingen is het wijzigen van de definitie van het begrip embryo. Dit komt door ontwikkelingen op het gebied van structuren die op embryo’s lijken genaamd, ‘embryo-like structures’ (ELS). Ook komt dit doordat twee typen mens/dier combinaties nu nog buiten het bereik van de Embryowet vallen. Het kabinet wil de Gezondheidsraad om advies vragen over het verlengen van de periode van 14 dagen waarbinnen een embryo buiten het lichaam ontwikkelt mag worden volgens de Embryowet. Ook wil het kabinet deelnemen aan het gesprek over kiembaanmodificatie in Europees verband.
Het kabinet geeft aan dat de Rijkswet op het Nederlanderschap in sommige gevallen voor problemen zorgt. Daarom wil het kabinet deze wet aanpassen. Nederlanders met meerdere nationaliteiten die langer dan 10 jaar buiten het EU-grondgebied wonen, verliezen automatisch de Nederlandse nationaliteit. Het kabinet wil het voor deze personen makkelijker maken om de Nederlandse nationaliteit toch te houden. Ook wil het kabinet een regeling opzetten voor personen die hun Nederlandse nationaliteit na 1 april 2003 hebben verloren. Op die manier kunnen ook zij hun Nederlandse nationaliteit terugkrijgen.
De maximale huurgrens is het maximale huurbedrag waarvoor nog huurtoeslag kan worden aangevraagd. Een woning met een huur tot dit maximale bedrag noemen we ook wel een sociale huurwoning.
Verdient een bijstandsgerechtigde inkomen uit werk naast zijn uitkering? Dan geldt een maximum inkomen dat de bijstandsgerechtigde mag verdienen. Het kabinet wil dit maximale bedrag verhogen. De hoogte van dit bedrag is nog niet bekend.
Ontvangt iemand al langere tijd een bijstandsuitkering? Dan zoekt de gemeente actief contact en krijgt de bijstandsgerechtigde ondersteuning om een nieuwe baan te vinden. De bijstandsgerechtigde moet hier zelf actief aan meedoen.
Het kabinet wil de kostendelersnorm aanpassen. De leeftijdgrens voor de kostendelersnorm in de Participatiewet, IOAW, IOAZ, Anw en Toeslagenwet wordt verhoogd naar 27 jaar. Alle inwonende personen tot 27 jaar zullen dan niet meer meetellen als kostendeler voor de uitkering van huisgenoten.
De verhoging van de leeftijdgrens gaat waarschijnlijk gelden vanaf 1 januari 2023.
Het kabinet wil vanaf 2 augustus 2022 het betaald ouderschapsverlof verhogen naar 70% van het dagloon. Ook wil het kabinet de loonverschillen tussen mannen en vrouwen beter controleren. Het doel is dat mannen en vrouwen gelijke kansen hebben op de arbeidsmarkt.
Ook wil het kabinet werken meer aanmoedigen en een gelijke verdeling van mannen en vrouwen in leidinggevende posities.
Het kabinet wil de duur van een schuldhulpverleningstraject korter maken en de toegang tot de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) verbeteren. Het kabinet wil ook dat problematische schulden sneller worden opgelost door meer mogelijkheden te geven om een schuldregeling af te kunnen spreken.
De termijn van de goede trouw-toets bij de Wsnp wordt verkort van 5 jaar naar 3 jaar.
Het kabinet wil de middelingsregeling afschaffen in de inkomstenbelasting vanaf 1 januari 2023.
De middelingsregeling geldt alleen voor inkomen in box 1. Een voordeel van het wegvallen van de middelingsregeling is dat de inkomstenbelasting eenvoudiger wordt.
Over het inkomen in box 2 hoeft pas belasting te worden betaald als het inkomen box 2 verlaat. Dit betekent dat de belastingheffing over dit vermogen kan worden uitgesteld. Het kabinet laat weten dat het wetsvoorstel Excessief lenen wordt aangepast. De grens wordt namelijk verhoogd van € 500.000,- naar € 700.000,-.
Het kabinet wil een nieuw box 3-stelsel invoeren vanaf 2025. Dit nieuwe stelsel moet rekening houden met het werkelijke rendement in plaats van een geschat rendement voor alle belastingplichten. Alleen het rendement bij vastgoed wordt dan nog voor een tijd berekend met een geschat rendement.
Het kabinet schaft de leegwaarderatio af vanaf 2023. Dit moet het geschat rendement in box 3 al beter laten aansluiten op het werkelijke rendement dat verhuurders uit verhuurd vastgoed ontvangen.
Het kabinet verhoogt ook het heffingsvrijvermogen naar € 80.000,- vanaf 2023.
Sociale-zekerheidsrecht
Kinderopvangtoeslagaffaire
Het kabinet wil de uitvoering van de hersteloperatie kinderopvangtoeslagaffaire sneller en beter maken. Het kabinet heeft samen met gemeenten, slachtoffers en andere betrokken organisaties gezocht naar oplossingen. Het doel is om de hersteloperatie beter aan te sluiten bij de wensen van de slachtoffers.
Het kabinet stelt de volgende aanpassingen voor in de hersteloperatie kinderopvangtoeslagaffaire:
De slachtoffers willen rust en duidelijkheid. Het kabinet wil daarom:
De hersteloperatie kinderopvangtoeslagaffaire zal in ieder geval tot en met 2023 doorgaan en misschien nog langer.
Klik hier voor meer informatie over de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) en de regelingen voor de slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire.
Aanpassing toeslagensysteem
Het kabinet wil het toeslagensysteem makkelijker maken. Ook wil het kabinet voorkomen dat mensen geld moeten terugbetalen, omdat zij een te hoog bedrag aan toeslagen hebben ontvangen. Daarom wil het kabinet dit systeem van toeslagen de komende kabinetsperiode aanpassen.
Kinderopvangtoeslag
Het kabinet wil stoppen met het toeslagensysteem van de kinderopvang. De toeslag wordt vervangen door een vergoeding.
Het kabinet wil de vergoeding van de kinderopvang voor werkende ouders in stappen voorlopig verhogen tot 95% van de kosten. Het kabinet wil de vergoeding uiteindelijk verhogen naar 100% van de kosten. De vergoeding geldt voor kinderen tot 12 jaar.
De Belastingdienst betaalt de vergoeding uit aan de kinderopvangorganisatie, zodat ouders niet meer te maken krijgen met een terugbetaling. De ouders betalen alleen nog een lage eigen bijdrage. Vanaf 2023 is er geen koppeling meer met het aantal gewerkte uren.
Huurtoeslag
Ook de regeling van huurtoeslag moet makkelijker worden. Het kabinet wil daarom stoppen met de maximale huurgrens. De hoogte van de huurtoeslag hangt dan af van de normhuur op basis van het inkomen. Het kabinet zorgt ervoor dat iedereen de huur van zijn woning kan betalen. Dit geldt vooral voor de mensen met de laagste inkomens.